مروری بر 43 سال فعالیت هواشناسی وزارت راه و شهرسازی - وبلاگ من

به گزارش وبلاگ من، تهران (پانا) - کارنامه 43 ساله وزارت راه و شهرسازی در حوزه هواشناسی از نتایج درخشانی همچون افزایش 6 برابری تعداد شبکه های اقلیم شناسی از زمان وقوع انقلاب اسلامی ایران در سال 1357 تا کنون، برخوردار است.

به گزارش وزارت راه و شهرسازی، کارنامه 43 ساله وزارت راه و شهرسازی در حوزه هواشناسی از نتایج درخشانی همچون افزایش 6 برابری تعداد شبکه های اقلیم شناسی از زمان وقوع انقلاب اسلامی ایران در سال 1357 تا به امروز، برخوردار است که پیشرفت ها و نوسازی های صورت گرفته در این زمینه رتبه جهانی ایران را در شاخص های تخصصی و فنی هواشناسی به اندازه قابل توجهی ارتقا داده است.

پیش بینی شرایط آب و هوایی و آگاهی از وقوع سیل یا خشکسالی از گذشته در جوامع غیرتوسعه یافته نیز اهمیت بالایی داشته و امروز هم با توسعه شهرنشینی و مدرنیسم، این نیاز گسترده تر و بنیانی تر شده است. تا جایی که سازمان جهانی هواشناسی (WMO(، 23 مارس را به عنوان روز جهانی هواشناسی معین کرد.

گزارش ها و آمارهای هواشناسی در صنعت ترابری هوایی، دریایی، جاده ای، ریلی، کشاورزی، محیط زیست کاربرد دارد تا در مواقع بحرانی با اعلان هشدار و توصیه های فوری به مسئولان مربوطه و مردم اندازه خسارت ناشی از تغییرات خطر آفرین جوی و اقلیمی را کاهش داده و در حفاظت از جان و مال مردم ایفای نقش کرد.

در ایران، توسعه ایستگاه های هواشناسی و زیرشاخه های مرتبط با آن از سال های پایانی دهه 30هجری شمسی و عضویت سازمان هواشناسی کشورمان در سازمان هواشناسی جهانی آغاز شد.

پیش از انقلاب اسلامی سازمان هواشناسی در خدمت صنعت هوایی بود اما پس از آن، با تغییراتی همراه شد و بخش های تحقیقاتی کشاورزی، دامداری، آبکمک و ... نیز در زیر مجموعه این سازمان قرار گرفت.

ایجاد 499 ایستگاه اتوماتیک هواشناسی در کشور

یکی از تغییرات مهم ایجاد شده راه اندازی ایستگاه های اتوماتیک هواشناسی در سراسر کشور است. سامانه اتوماتیک هواشناسی IOT-WS100 سامانه ای کاملا هوشمند جهت اندازه گیری اتوماتیک دما و رطوبت است که قابلیت اتصال به سنسورهای اندازه گیری جهت و شدت باد، تشخیص نوع بارش و اندازه بارش برف و باران، اسیدیته خاک (pH) و سختی خاک(Ec)، اعلام نشتی و ... را دارد. این سامانه به وسیله اینترنت و یا پیامک تمام اطلاعات ثبت شده را به سرور ارسال کرده و امکان تحلیل داده ها طی هر دوره زمانی را فراهم می کند.

پیش از انقلاب با توجه به نبود بستر اینترنت، ایستگاه اتوماتیک هواشناسی در کشور وجود نداشت اما امروزه با پیشرفت تکنولوژی و تعداد 499 ایستگاه اتوماتیک هواشناسی در سراسر کشور مشغول فعالیت است.

ایستگاه های اتوماتیک هواشناسی شامل سیستم های مشاهده اتوماتیک آب وهوا(AWOS)، مشاهده اتوماتیک سطح(ASOS) و حسگر اتوماتیک آب وهوا(AWSS) بوده و قادرند اطلاعات مربوط به دما، رطوبت، سمت و سرعت باد، فشار هوا و اندازه بارندگی و تابش خورشید را اندازه گیری کنند.

ایستگاه های اتوماتیک هواشناسی آمارهای بدست آمده را در قالب گزارش هوا به وسیله بستر مخابراتی به طور اتوماتیک ارسال می کنند.

ایستگاه های اتوماتیک هواشناسی و به صورت کلی پایش آنلاین شرایط جوی و هوا کاربردهای بسکمک در مدیریت بحران ها و مقابله با چالش های آب و هوایی در حوزه های مختلف به ویژه کشاورزی، جنگاداری برای پیشگیری از آتش سوزی ها و ... دارند.

راه اندازی 477 ایستگاه شبکه سنجش برخط در کشور

از دیگر تغییرات رخ داده در حوزه هواشناسی پس از انقلاب می توان به راه اندازی ایستگاه شبکه سنجش برخط در کشور اشاره کرد که این نوع خدمات نیز در بستر اینترنت قابلیت اجرا دارد و پیش از انقلاب چنین امکانی وجود نداشت اما تا امروز 477 ایستگاه شبکه سنجش برخط در کشور راه اندازی شده است.

پایش لحظه ای و یا برخط هوای محیطی به وسیله استقرار ایستگاه های سنجش برخط یا آنلاین، به منظور اطلاع رسانی، شفاف سازی و ارائه اطلاعات دقیق به مردم مورد توجه قرار گرفت.

ایستگاه سنجش و پایش به پایش آنلاین آلاینده های هوا در نقاط مختلف پرداخته و اندازه غلظت ذرات معلق و گازهای آلاینده از جمله NOX ،CO ،PM1 PM2.5 ،PM10 ،CO2 ،NH3 ،H2S ،O3 ،SO2 و پارامتر های دیگر هواشناسی مانند دما، فشار، رطوبت و ... اندازه گیری می کنند. این پایش با روش های استاندارد بین المللی APE و AN انجام می شود.

افزایش 2 برابری تعداد ایستگاه های هواشناسی فرودگاهی

ایستگاه هواشناسی فرودگاهی از دیگر انواع ایستگاه های هواشناسی است که داخل محوطه فرودگاه قرار داشته و دیدبانی های ویژه عملیات هوانوردی را در قالب گزارش های معمول مورد نیاز یک و یا نیم ساعته و همچنین گزارش های ویژه هنگام تغییرات جوی خاص)SPECIAL(استفاده در عملیات پرواز را تهیه و مخابره می کنند.

تا سال 57 تعداد ایستگاه های هواشناسی فرودگاهی در کشور 31 ایستگاه بود که پس از انقلاب اسلامی و تا کنون این اندازه 2 برابر شده و به 65 ایستگاه رسیده است که حدود 100درصد رشد را نشان می دهد.

اطلاعات این ایستگاه ها در برقراری یا لغو پروازها اهمیت زیادی دارد و افزایش تعداد ایستگاه ها در فرودگاه ها به دقت و سرعت اطلاعات دریافتی به منظور پیش گیری از مسائل پروازی کمک شایانی می کند.

رشد 95 درصدی تعداد شبکه های باران سنجی در کشور

بارش باران یکی از مهم ترین و پیچیده ترین پارامترهای هواشناسی است. بنابراین اندازه گیری اندازه بارش به وسیله باران سنج از مسائل مهم در هواشناسی به شمار می رود. باران سنج (Rain Gauge) ابزار سنجش اندازه بارندگی در مدت زمان معین است و معمولاً در زمین هایی که به دور از ساختمان و خالی از درخت باشند قرار داده می شود تا این اندازه گیری دقیق و درست انجام شود.

سنجش اندازه باران برای اهداف خاصی از جمله تامین آب مورد نیاز، نیروگاه های برق، آبکمک برای صنعت کشاورزی، پیش بینی و کنترل سیلاب انجام می گیرد. همچنین نتایج بدست آمده از آن در مطالعات و طرح های مختلف آبی استفاده می شود.

اندازه شبکه های باران سنجی در کشور تا سال 1357 تنها 356 عدد بود که امروز، پس از گذشت 43 سال از انقلاب اسلامی این اندازه 9 برابر شده و با افزایشی حدود 95 درصد به 3 هزار و 378 عدد رسیده است.

ایستگاه های باران سنجی در سطح روستاها، شهرها و مراکز تحقیقات کشاورزی استان ها پراکنده اند.

افزایش 6 برابری تعداد شبکه های اقلیم شناسی پس از انقلاب

همچنین سازمان هواشناسی طی عملکرد 43 ساله خود پس از پیروزی انقلاب اسلامی با افزایش 6 برابری تعداد شبکه های اقلیم شناسی در کشور، این آمار را از 121 عدد تا سال 1357 به 723 عدد تا سال جاری رسانده است.

کشور ایران دارای اقلیم گرم و خشک بوده و با محدودیت منابع آبی روبرو است، مدیریت منابع طبیعی به ویژه منابع آبی به منظور پیشگیری یا همزیستی مناسب با تغییرات اقلیم در هر کشوری نیازمند اطلاعات دقیق در خصوص شرایط اقلیمی در سطح کشور، منطقه و جهان است.