در تمام اساطیر دنیا به نوعی پیوند خویشاوندی میان انسان و گیاه وجود دارد - وبلاگ من

به گزارش وبلاگ من، به گزارش خبرنگار خبرنگاران (ایبنا)، من و یک گلدان خالی عنوان اثر مرجان فولادوند است که در انتشارات کانون پرورش فکری بچه ها و نوجوانان به چاپ رسیده است. تصویرسازی این کتاب را لیدا طاهری انجام داده است. این کتاب روایتی لطیف از دوستی با طبیعت و تخیل است. در این داستان مادربزرگ و نوه اش را بذرها و گیاهان به هم پیوند می دهند.

از روی جلد کتاب، روزنی باز شده که در آن یک جعبه گرد قرص های قلب مادربزرگ دیده می گردد. او برای دخترک راوی کتاب، تخم های گل و گیاه گذاشته است. دخترک در این فکر است که با این تخم ها چه کند؟ دخترک برای تخم های گل و گیاه مادربزرگ رویاهای مختلف در سر می پروراند و داستان با انتهایی باز خواننده را دعوت به انتخاب از میان بذرهای توصیف شده می نماید.

زیبایی رویاهای دخترک که نشان از تخیل قوی و بچه هاه او دارند، با تصویرهای زیبا و رنگارنگ و خلاقانه دو چندان شده اند.

این کتاب، افزون بر آشنا کردن بچه ها با گل و گیاه و زیبایی های طبیعت، افزایش شناخت آنها از محیط زیست و توجه دادنشان به پاسداری از زیبایی های آن، به تحکیم و توسعه روابط بچه ها و سالمندان یاری می نماید و با گذاشتن تخم گل ها در درون کتاب، علاقه و توجه شان را به کاشتن گل و گیاه و فعالیت لذت بخش و دلنشین باغبانی برمی انگیزد.

در میان کتاب کاغذی جدا برای توضیحات بیشتر در خصوص 4 گیاه نیلوفر، تربچه، اطلسی و چمن و شیوه کاشت آنها گذاشته شده است. بذرهای این 4 گیاه در قوطی قرص مادربزرگ قرار دارند و کودک پس از خاتمه کتاب می تواند آنها را بکارد.

با مرجان فولادوند درباره این کتاب و انتخاب داستان با موضوع محیط زیستی و طبیعت صحبت کردیم و نظر او را درباره نقش گیاه در زندگی مان را پرسیدیم که در ادامه می خوانید:

داستان کتاب من و یک گلدان خالی درباره چیست؟ در نگاه اول یک داستان محیط زیستی است اما انگار در عمق معناهای دیگری را هم دنبال می نماید؟

بله. کاملا درست متوجه شدید. داستان ظاهرا درباره کاشت چند تخم گل است و تخیلی که از پس این موضوغ می آید؛ اما درواقع نگاهی به زندگی و امکانات بی نهایت پیش روی مخاطب است.

بخش مهم کتاب آشنایی بچه ها با طبیعت و کاشت گیاه است؛ چرا این موضوع را انتخاب کردید؟

گیاه در زندگی انسان مهم ترین موجود دنیا است. در تمام اساطیر دنیا به نوعی پیوند خویشاوندی میان انسان و گیاه وجود دارد. از طرفی حضور آن در اطراف ما آن قدر زیاد است که دیگر از تماشا آن شگفت زده نمی شویم. این داستان توجه دادن مخاطب به این شگفتی هم است. توجه دادن به وسیله تخیلی بسیار رها و آزاد. تخیلی بدون محدودیت و شگفت.

رویاپردازی بسیار زیادی در داستان مشهود است و کل داستان براساس همین رویاپردازی جلو می رود؛ چرا؟

بله، درست است. داستان براساس رویاپردازی پیش می رود. رویاپردازی باعث می گردد کودک خودش را در دنیا داستان ببیند، در عین حال همراه با روایت خیال کند، فکر کند و تصویر بسازد.

به نظر شما رویاپردازی در داستان چقدر روی آموزش مسائل کلان تاثیر دارد؟

من باور دارم همه آنچه ما امروز داریم، تمام تمدن، روایت ها و افسانه ها، فلسفه و هنر و همه دانش های بشری و اختراعات شگفت، محصول تخیل است، محصول رویا داشتن. تخیل این که اگر دانه های گل را لای موهایم یا روی نیمکت مدرسه ام یا توی کیفم بکارم چه می گردد؟ کوشش برای گریختن از منطق محدودنماینده است. تمرینی که یاری می نماید تخیل، تقویت گردد، واقعیت سخت و مرزبندی شده، در فکر ما نرم و قابل تغییر جلوه کند. این کار مهمی است که دوست داشتم این کتاب کوچک انجام دهد.

داستان با انتهایی باز تمام می گردد؛ غیر از اینکه نتیجه را بر عهده کودک گذاشتید، چه هدف دیگری را دنبال می کردید نوعی نگاه فلسفی در این خاتمه وجود دارد؟

بله. جان داستان در این خاتمه است. در واقع این داستان را نوشتم تا این مفهوم را برسانم که در دنیا تخیل امکانات ما بی نهایت است. بی مرز و بدون محدودیت (درست مثل تخم گل ها و سبزی ها)؛ اما وقتی به دنیا واقعی برمی گردیم، زمان، عمر و توان محدودی داریم. درست مثل گلدان انتهای داستان. باید با این انتخاب سخت رو به رو شویم که این عمر و توان محدود را صرف چه کاری، چه هدفی می کنیم. یک تصمیم سخت و معین نماینده.

پس به همین علت داستان با این جمله تمام می گردد: حالا وقت انتخاب است.؟

بله. دقیقا.

با این نگاه کتاب از نوع داستان هایی است که می تواند مخاطب همگانی داشته باشد.

بله. البته وجود تخم گل های واقعی همراه کتاب باعث شده اغلب فکر نمایند که این داستان فقط یک نوع آموزش کاشت گل است. متاسفانه!

کتاب با این جمله آغاز می گردد: مادربزرگم در قوطی قرص های قلبش برایم تخم گل فرستاد.؛ آیا این جمله یک اشاره کوتاه اما پررنگ به رابطه کودک و سالمند است؟

بله. درست است. اشاره کوتاهی است؛ اما در تمام صفحه ها هرجا تخم گل حضور دارد، انگار مادر بزرگ هم هست.

آیا چنین روزهایی مانند روز درختکاری باعث پیوند بیشتر نسل امروز با سالمندان می گردد؟ به عنوان مثال کودک از پدربزرگ یا مادربزرگش بخواهد که در حیاط خانه آنها و به یاری آنها درخت بکارد.

البته که می تواند. بستگی به رابطه آنها و آگاهی بزرگ ترها از لزوم این ارتباط دارد؛ و این که کاشتن درخت می تواند راهی برای نزدیکی آنها با بچه ها شان باشد.

خودتان تا به حال درختی کاشتید؟

بله. چندتایی بید مجنون، گردو و شب بو و بادام.

بیشتر دوست دارید چه درختی بکارید؟

خب بستگی به جای آن دارد؛ اما من عاشق درخت های تناور و سایه دار و دیرزیست هستم. مثل چنار، سرو، سپیدار...

به مناسبت روز درختکاری یک پیشنهاد محیط زیستی به بچه ها بدهید.

درختکاری فقط در کاشتن آن خلاصه نمی گردد. باید از آن نگهداری هم کرد. پس برای اجرای یک مراسم یا تبلیغ یا مناسبت درخت نکارید. وقتی درختی را می کارید، باید مطمئن باشید که می توانید از آن نگهداری هم بکنید. مطمئن شوید که درخت درست را برای جای درست انتخاب نموده اید. آب و خاک و آفتابش درست و فراهم است؛ وگرنه نتیجه اش فقط یک تبلیغ بی معنی و آسیب زدن به زمین و درخت خواهد بود.

منبع: ایبنا - خبرگزاری کتاب ایران