خواص کتیرا را بهتر بشناسید - وبلاگ من

به گزارش وبلاگ من، ترشحات صمغی خشک شده که در اثر خراش دادن قسمت پایینی ساقه گون به دست می آید، کتیرا نام دارد. یاری به هضم غذا، تقویت مغز استخوان، تحریک سیستم ایمنی، بهترین شوینده گیاهی موهای خشک، کنترل عوارض جانبی شیمی درمانی، درمان قند خون، پاکسازی روده و درمان عفونت لثه بعضی از مهم ترین خواص کتیرا هستند.

وبلاگ من | سرویس سلامت: کتیرا که با نام های علمی (Tragacanth) یا (Gum tragacanth) در دنیا شناخته می گردد، مهم ترین محصول گیاه گون کتیرا است. مهم ترین تامین کنندگان کتیرا در دنیا به ترتیب ایران، ترکیه و سوریه هستند. این ماده دارویی و پرخاصیت به شکل و رنگ های مختلف وجود دارد. نوع ورقه ای بی رنگ یا سفید آن، بهترین، مرغوب ترین و گران ترین محصول کتیرا است. برای آشنایی بیشتر با خواص کتیرا و نحوه کاربرد آن با ما همراه شوید.

خواص کتیرا (طبیعت و خواص درمانی)

کتیرا طبیعت گرم و تری دارد. به طور خلاصه خواص دارویی کتیرا شامل موارد زیر می گردد:

• یکی از مهم ترین خواص کتیرا استفاده از آن به عنوان یک شوینده طبیعی و گیاهی برای موهاست. کتیرا به حالت دادن و نرم کردن موی سر و درمان شوره یاری می نماید.
• کتیرا به هضم بهتر غذا یاری می نماید و در کنترل اسهال مفید است. کتیرا می تواند مقدار زیادی آب جذب و از خروج آب بدن جلوگیری کند.
• خواص کتیرا در طب سنتی چینی در تقویت مغز استخوان های بدن خلاصه می گردد. مصرف کتیرا بدن انسان را از عوامل بیماری زا محافظت می نماید.
• یاری به درمان بیماری قند و نفریت از دیگر خواص کتیرا در طب سنتی است.
• از کتیرا در فراورده های دارویی سرماخوردگی، به عنوان عامل نرم کننده و ضد سرفه استفاده می گردد.
• کتیرا به دلیل داشتن خاصیت چسبندگی در محصولات چسب دندان استفاده می گردد. باز کردن محل عفونت در لثه، جذب و درمان عفونت دندان از خواص کتیرا است.
• پژوهش ها در خصوص خواص گون و کتیرا نشان می دهد که این گیاه دارویی می تواند سلول های ایمنی را از حالت استراحت به اوج فعالیت سوق دهد. کتیرا توانایی مهار رشد تومور را دارد.
• مصرف کتیرا به همراه بادام شیرین، نشاسته و شکر برای درمان لاغری و افزایش قوای بدن مفید است.

سایر خواص کتیرا و کاربردهای آن

کتیرا به عنوان یک ماده دارویی، نقش معین کننده ای در ساخت دارو و مواد پزشکی دارد. این ماده در صنعت داروسازی به مصارف تهیه موسیلاژ، گرد کتیرا و همچنین تهیه قرص های مختلف می رسد. از آنجایی که کتیرا خاصیت دارویی دارد، به عنوان امولسیون دهنده برای معلق نگه داشتن گردهای دارویی غیر محلول در آب به کار می رود. کتیرا ممکن است به فراورده های دارویی افزایش دهنده حجم نیز اضافه گردد. از دیگر خواص کتیرا مصرف به عنوان نرم کننده و تسکین دهنده در فراورده های آرایشی و بهداشتی است. از کیترا به عنوان سوسپانسیون کننده، امولسیون کننده و به هم چسباننده در صنایع دارویی استفاده می گردد.

ترکیبات شیمیایی کتیرا

کتیرا دارای آب، مواد معدنی و نشاسته است. یکی دیگر از خواص کتیرا باسورین بودن آن است. (باسورین به جسمی گفته می گردد که در آب به خصوص در آب سرد غیر محلول ولی به خوبی در آن متورم می گردد). کتیرا همچنین دارای تراگاکانتینکه است که جسمی محلول بوده و از سه مولکول اسید گلوکورونیک و یک مولکول آرابینوز تشکیل می گردد. صمغ کتیرا، حاوی مقادیری سولز و پروتئین نیز است.

طریقه برداشت و مصرف کتیرا

برای برداشت و جمع آوری کتیرا باید اطراف ساقه گیاه گون را خالی نموده و برش هایی در موازات آوندهای آن ایجاد گردد. شیره یا صمغ گیاه بعد از این که برش ها ایجاد شد، پس از چند روز به بیرون تراوش می نماید و در اثر نور خورشید و مجاورت هوا، تبخیر آب انجام شده و به تدریج سفت و خشک شده و حالتی ژل مانند می گیرد. کتیرا را می توان در سال اول زندگی گیاه گون به دست آورد اما درجه مرغوبیت آن از نظر تجاری خوب نیست. بنابراین بیشتر افراد برداشت این ماده را در نیمه تابستان و از گیاهان دو ساله ترجیح می دهند.

کتیرای خوب ماده ای است که از شاخه های قدیمی گیاه به دست می آید. نوع ورقه ای و بیرنگ آن، بهترین، مرغوب ترین و گرانترین محصول کتیرا است. توجه داشته باشید، ژل تهیه شده از کتیرا و آب ممکن است پس از مدتی خراب گردد، بنابراین بهتر است آن را دور از گرما نگهداری نموده و همیشه در زمان مصرف به صورت تازه تهیه کنید.

منابع: کتاب دائره المعارف گیاهان دارویی، میزان، عصر ایران