هک فکری و احساسی در فضای مجازی - وبلاگ من

به گزارش وبلاگ من، روانشناس و نویسنده کتاب روانشناسی و مشاوره موبایل معتقد است: ما دچار فرهنگ دوگانه هستیم و فضای مجازی این دوگانگی فرهنگ را تقویت نموده است.

به گزارش گروه رسانه های وبلاگ من، وقتی که مسئولان در فضای مجازی خودشان را نمایش می دهند، ما نمی توانیم از دختر 14 ساله هزاره سومی انتظار داشته باشیم چنین رفتاری را انجام ندهد. بنا به تأکید وی وقتی امام (ره) دادگاه ویژه روحانیت را درست کرد یعنی روحانی بد هم داریم، اما برای تفهیم این مفاهیم به نسل جدید باید از خودمان آغاز کنیم، زیرا با دستمال کثیف نمی توان شیشه ها را پاک کرد. از همه مهم تر اینکه امروز با هک کردن فکر و اندیشه افراد می توان کنترل آن ها را در دست گرفت و این رخدادی است که در فضای مجازی و در سایه غفلت و فقدان فراوری محتوا در حال رخ دادن است.

فضای مجازی و شبکه های اجتماعی به افرادی که از نظر کلامی برایشان سخت است مشکلاتشان را مطرح نمایند، یاری می نماید سکانس خاصی از زندگی خود را به تصویر بکشند و فکر می نمایند این مسئله به کل زندگی آن ها تعمیم پیدا می نماید، این افراد احتیاج دارند خود را برتر نشان دهند. ترس، اضطراب و افسردگی موجب می گردد تا این افراد برای خودشان نقابی درست نمایند. بنا به تأکید سعید ایمانی، عضو هیئت علمی دانشگاه شهید بهشتی اغلب افرادی که ترس و خلأ های زیادی دارند، خوشبختی شان را به نمایش می گذارند. از سوی دیگر این کار با رقابت جویی بین کاربران به شکل یک عادت درآمده و برخی به آن اعتیاد پیدا نموده اند. پیشرفت تکنولوژی و فضای مجازی هم موجب شده تا این حس بالقوه شکوفا گردد و افراد حتی با خرید فالوور احساس خوشبختی نمایند. ایمانی تأکید می نماید: خوشبختی همچون مروارید داخل صدف است و لزومی ندارد که آن را فریاد بزنیم یا همچون ساعتی شنی که یک طرفش پر می گردد و طرف دیگر آن خالی، اما همین نمایش خوشبختی منجر به بروز اختلاف طبقاتی و گاهی بحرا ن های جدی در خانواده ها می گردد.

گوشی هوشمند احتیاجمند مالک هوشمند

دکتر مهدی اسماعیل تبار هم با اشاره به اینکه انسان دارای سه بعد جسم، فکر و روان است، تأکید می نماید: اشکال فناوری نیست بلکه تا زمانی که کاربران فناوری ها نامتوازن عمل می نمایند ما با مشکل روبرو می شویم. به بیان دیگر گوشی هوشمند احتیاجمند مالک هوشمند است. اسماعیل تبار با اشاره به فرهنگ دوگانه جا افتاده در جامعه ما می افزاید: وقتی رفتار های ما در تلویزیون و سرکلاس با رفتارهایمان در جامعه و محیط های شخصی فرق می نماید، تلفن همراه هم این فرهنگ دوگانه را تقویت می نماید. وی با تأکید بر اینکه امروز جنگ نظامی دیگر مطرح نیست، می افزاید: امروز برنامه ریزی ها برای آن است که ما را از نظر فکری و احساسی هک نمایند و وقتی شما از این نظر هک شدید، به سادگی تحت سلطه در می آیید.

اتصالات بیشتر به جای ارتباطات بهتر

وی شبکه های اجتماعی را ابزار هایی برای جلوه گری می داند و می افزاید: امروز دیگر مهم ترین دوربین، دوربین تلویزیون نیست بلکه دوربین سلفی تلفن های همراه است و فرهنگ سلفی دریافت ساختار های عکاسی را در جهان دگرگون نموده است. به تعبیر اسماعیل تبار، افراد خوشبختی شان را به نمایش می گذارند، چون دوست دارند مورد توجه قرار بگیرند و شهوت شهرت از گذشته هم بوده است. از سوی دیگر طبق اعلام سازمان جهانی بهداشت مهم ترین دغدغه بشر امروز افسردگی است و اینکه افراد با هم حرف نمی زنند، تأکید می نماید: امروز اتصالات بیشتری داریم نه ارتباطات بهتر، چراکه ارتباطات در فضای مجازی جای ارتباط چشمی را نمی گیرد و افراد در مجموع تنهاتر شده اند.

خوشبخت های واقعی خوشبختی نمایی ندارند

معصومه حاتمی فوق دکترای روانشناسی سلامت و مدرس دانشگاه نیز با تأکید بر اینکه همه آدم های جهان احتیاج به تأیید دارند، می افزاید: جهانی مجازی تأیید دیگران را سرعت داده است. از نگاه این روانشناس ما برای نشان دادن یک هویت اجتماعی خیلی خوب به دیگران دچار سه چالش شده ایم؛ یکی مصرف گرایی اغواگرانه، دوم تن آسایی اغواگرایانه و سوم نمایش ثروت. وی معتقد است افرادی که برای نشان دادن خود به فضای مجازی پناه می برند، بلوغ عقلانی لازم را ندارند. حاتمی تأکید می نماید: ما مجازیم تصاویری را در فضای مجازی از خودمان به نمایش بگذاریم که با زندگی واقعی مان تفاوت چندانی نداشته باشد.

به گفته حاتمی همه ما تمایل به تعمیم جز به کل داریم، به همین خاطر است که با دیدن چند فریم از زندگی افراد درباره کل زندگی آن ها قضاوت می کنیم. وی با تأکید بر آسیب شناسی رفتار های افراد در نمایش خوشبختی شان می گوید: آنچه که برخی به نمایش می گذارند، زندگی آرمانی شان است نه زندگی واقعی و آن ها می خواهند آنچه مطلوبشان است را به دیگران نشان بدهند.

وی دلیل دیگر نمایش خوشبختی در فضای مجازی را اعتماد به نفس مشروط می داند و می افزاید: ما نباید اعتماد به نفس مان مشروط به تأیید دیگران باشد. اعتماد به نفس بالا در صورتی که شما در رابطه عاطفی با همسر و فرزندتان به مشکل می خورید هم باید حفظ گردد و شما باید به دنبال راهکار باشید، اما اگر اعتماد به نفس شما در گرو تأیید دیگران باشد، این اعتماد به نفس، اعتماد به نفسی ناسالم است. به همین خاطر هم هست که افراد وابسته به تأیید دیگران دائم اضطراب دارند تا ببینند پست هایشان لایک می گردد یا نه!

از نگاه این روانشناس این افراد رضایت درونی ندارند و به جای خویشتن نوازی به دنبال دیگر نوازی هستند و تا این رضایت را از دیگران بگیرند، رفته رفته با تعداد لایک های بیشتر راضی می شوند و اضطراب تأییدنشدن از سوی دیگران دائم آن ها را تهدید می نماید. حاتمی تأکید می نماید: زن و شوهر هایی که در زندگی واقعی خوشبخت هستند، تمایل کمتری به خوشبختی نمایی در فضای مجازی دارند، چون دو طرف در جهانی واقعی تأیید های مورد احتیاج را گرفته اند. از نگاه وی نمایش خوشبختی در فضای مجازی به دلیل ضعف شخصیتی افراد اتفاق می افتد.

رقابت بین خود واقعی و خود ایده آل مان

دکتر ایمانی هم معتقد است، نمایش خوشبختی در فضای مجازی به نوعی نشان دهنده آن است که ما از ناخودآگاه واقعی خودمان فرار می کنیم و ناخودآگاهی را که دوست داریم برای دیگران نمایش دهیم. در واقع ما می خواهیم خودمان را پشت چیزی که برای دیگران خوشایند است پنهان کنیم. وی تصریح می نماید: در ناخودآگاه ما ترس هایی وجود دارد و مدام ما در حال رقابت بین خود واقعی و خود ایده آل مان هستیم و هر قدر فاصله میان خود واقعی و خود ایده آل ما بیشتر باشد، بیشتر شاهد شکل گیری اختلالات روانی هستیم که این اختلالات هم می تواند فرد و خانواده را دچار چالش کند و هم به جامعه تسری یابد. از نگاه وی در واقع شبکه های اجتماعی از این منظر حالتی آرام بخش دارند و از سوی دیگر وقتی ما فرزندداری بلد نیستیم و فرزندانمان را به دلایل مختلف تحت فشار قرار می دهیم آن ها برای دیده شدن و برای اثبات خودشان به فضای مجازی پناه می برند. ایمانی با تأکید بر اینکه خوشبختی در راستا اتفاق می افتد، می افزاید: دریافت لایک بیشتر تا یک زمانی فرد را ارضا می نماید و درست شبیه اعتیاد به موادمخدر و بعد از آن دیگر نمی تواند فرد را شادمان و راضی کند و احتیاج به دوز بالاتری از لایک دارد.

منبع: روزنامه جوان